Prowadzenie działalności gospodarczej wymaga często nabycia kosztownych maszyn i urządzeń – w szczególności w sektorze przemysłowym i produkcyjnym. W większości przypadków, zgodnie z przepisami ustaw podatkowych konieczne będzie traktowanie tych składników jako tzw. środki trwałe, których wartość podlega amortyzacji (metodą liniową albo degresywną). Na ogół amortyzacja jest rozłożona w czasie, natomiast pod pewnymi warunkami istnieje możliwość jednorazowego zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu całego kosztu zakupu.
Jednorazowy odpis amortyzacyjny może stanowić pomoc de minimis.
a) Odpis jednorazowy niestanowiący pomocy de minimis
Z tego rozwiązania może skorzystać każdy przedsiębiorca. Najważniejszym wymogiem pozwalającym zastosować jednorazowy odpis amortyzacyjny jest zakup fabrycznie nowych środków trwałych, mieszczących się w grupie 3-6 oraz 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT). Z rozwiązania nie będzie można zatem skorzystać w przypadku zakupu środków z grupy 7 , która obejmuje: pojazdy mechaniczne, jednostki pływające i latające, jak również budynków, lokali i budowli (grupa, 10,11,12,20 KŚT).
Odpis jednorazowy będzie jednak możliwy w przypadku zakupu: kotłów, turbin, pieców przemysłowych, obrabiarek do metali ale również drukarek 3D (grupa 4 albo 5 KŚT). W roku podatkowym limit jednorazowej amortyzacji wynosi 100.000 zł, należy również pamiętać, że środek trwały musi mieć wartość większą niż 10.000 zł (w przypadku jednego środka trwałego).
b) Odpis jednorazowy stanowiący pomoc de minimis
Jednorazowa amortyzacja w ramach pomocy de minimis przeznaczona jest wyłącznie dla podatników, którzy w danym w roku podatkowym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej jak również małych podatników. Ta forma pozwala jednak na amortyzację droższych środków trwałych, bowiem aż do kwoty 50.000 euro (w 2023 roku – ok. 241 tys. zł), jest to limit kwotowy dotyczy łącznej wartości odpisów amortyzacyjnych w danym roku podatkowym.
W sposób podobny zostały ustanowione odgraniczenia przedmiotowe względem amortyzowanych środków trwałych. Ustawa wskazuje, że jednorazowy odpis można stosować wobec środków trwałych zaliczanych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych. W tym wypadku możliwe będzie zatem jednorazowe odliczenie kosztów zakupu samochodu ciężarowego, nadto nie istnieje wymóg, aby środek trwały był „fabrycznie nowy”.
Jak wynika z art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis, w ciągu 3 lat łączna kwota pomocy nie może przekroczyć 200.000 euro. Dla firm transportowych limit ten wynosi 100.000 euro.