Optymalizacja podatkowa i planowanie podatkowe to pojęcia, które nie zostały zdefiniowane w przepisach prawa. Działalność doradców podatkowych, praktyka urzędnicza oraz orzecznictwo sądowe pozwoliło na częściowe ustalenie znaczenia tych zwrotów.

Optymalizację podatkową można zdefiniować jako poszukiwanie najdogodniejszego sposobu dokonania czynności w celu osiągnięcia rezultatu ekonomicznego.

Planowanie podatkowe natomiast tłumaczy się jako uprawniony sposób obniżania obciążeń podatkowych. Jego celem jest uzyskiwanie korzyści podatkowych poprzez korzystanie z „fiskalnie atrakcyjnych opcji oferowanych przez ustawodawcę”.

Można więc uznać, że pojęcia powyższe są w zasadzie synonimami. Łączy je jednak pewna zależność – mianowicie w obydwu przypadkach czynności muszą mieścić się w granicach prawa i dotyczyć stanów zgodnych z rzeczywistością.

W kontekście tym warto również przytoczyć wyrok NSA z dnia 30 czerwca 2003 r.,sygn. I SA/Wr 1183/00, zgodnie z którym:

„Z żadnej normy prawnej nie można wyprowadzić zasady nakładającej na podatnika obowiązek działania dążącego do powstania zobowiązania podatkowego w najwyższej możliwej wysokości. Jeżeli obowiązujący porządek prawny stwarza podatnikowi możliwość wyboru kilku legalnych konstrukcji do osiągnięcia zamierzonego celu gospodarczego, z których każda będzie miała inny wymiar podatkowy, to wybór najkorzystniejszego podatkowo rozwiązania nie może być traktowany jako obejście prawa.”.