Pomysł wprowadzenia do porządków prawnych państw UE instytucji raportowania schematów podatkowych MDR był niespotykanym przełomem w prawie podatkowym niemalże wszystkich członków UE – zapoczątkowany został przez OECD.

Przepisy MDR biorą swe źródło w tezie zgodnie z którą przeciwdziałanie tzw. „erozji bazy opodatkowania” jest fundamentalnym celem służącym ochronie finansów publicznych państw członkowskich. W toku prac legislacyjnych uznano, że największym problemem dzisiejszych czasów jest przenoszenie przez przedsiębiorstwa międzynarodowe zysków do państw o korzystnym reżimie podatkowym (często do tzw. „rajów podatkowych”), co stanowi oczywistą stratę dla budżetów państw całej UE i może pośrednio powodować wspieranie prania brudnych pieniędzy i finansowanie terroryzmu.

Uznano, że skoro wskazane powyżej korporacje unikają opodatkowania w sposób na tyle skuteczny, że nie sposób jest im przeciwdziałać w konwencjonalny sposób (z uwagi na fakt, że sposób działania jest tak dalece skomplikowany, że nawet organy państwowe nie są w stanie go „rozszyfrować”) to najlepszym sposobem na ograniczenie wskazanych praktyk będzie wprowadzenie obowiązku „samodenuncjacji”. Przyjęto jednocześnie, że zazwyczaj inicjatorami „agresywnej optymalizacji podatkowej” są podmioty wyspecjalizowane, czyli doradcy podatkowi (albo przedsiębiorstwa zajmujące się doradztwem podatkowym), toteż na nich powinien spoczywać obowiązek ujawnienia „modus operandi” działania wdrożonego u klienta w celu uzyskania korzyści podatkowej.

Opracowany model zrewolucjonizował schemat kontroli podatkowej, która skierowana została na typowanie podmiotów kontrolowanych w oparciu o ujawniony przez podatnika sposób postępowania. Dotychczas to organy skarbowe musiały poszukiwać „nieścisłości” w działalności podatnika i dopiero na etapie kontroli ustalać sposób jego działania i oceniać jego zgodność z prawem, obecnie organ sprawdza jedynie czy zaraportowane przez podatnika działanie jest właściwe i dopiero na tej podstawie może planować czynności weryfikacyjne. Sytuacja ta zdecydowanie poprawia ekonomikę prowadzenia kontroli i pozwala na lepsze wykorzystanie zasobów administracji skarbowej, pozwalając na dokładniejsze typowanie podmiotów kontrolowanych, zmniejszając jednocześnie liczbę kontroli wobec podatników niedokonujących czynności sprzecznych z prawem.

Czy jednak obowiązki raportowe nie sprzeciwiają się obowiązkowi zachowania tajemnicy zawodowej pełnomocników profesjonalnych ?

Czy samo podejrzenie stosowania „agresywnej optymalizacji podatkowej” jest wystarczającym uzasadnieniem dla nałożenia obowiązków raportowych ?

Czy zakres ujawnianych danych został określony w zgodzie z zasadą proporcjonalności ?

Te i wiele innych pytań towarzyszą nieustannie podatnikom i doradcom profesjonalnym przy każdorazowej styczności z MDR.