Kasowy PIT polega na rozpoznawaniu przychodów w momencie ich otrzymania oraz kosztów w momencie uregulowania zobowiązania. Zatem przychód powstanie dopiero, gdy otrzymamy zapłatę za wykonaną usługę bądź sprzedany towar. Analogicznie będzie z kosztami uzyskania przychodu- rozpoznamy je dopiero, gdy sami dokonamy zapłaty za wykonaną usługę bądź otrzymany towar.

Kasowy PIT – kto może wybrać?

• Kasowy PIT mogą wybrać jedynie przedsiębiorcy, którzy uzyskują przychody z jednoosobowej działalności gospodarczej. Nie jest zatem możliwe zastosowanie tej metody dla przychodów z działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej, jawnej lub partnerskiej;
• Z metody tej skorzystać mogą przedsiębiorcy rozpoczynający prowadzenie działalności oraz przedsiębiorcy u których przychody za poprzedni rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1 mln, przy czym do limitu wliczają się jedynie przychody z jednoosobowej działalności gospodarczej. Zatem jeśli przedsiębiorca posiada jeszcze inne przychody, np. z działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej, nie uwzględnia ich przy badaniu limitu 1 mln;
• Z metody tej korzystają wyłącznie przedsiębiorcy, którzy prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów (PKPiR). Prowadzenie ksiąg rachunkowych (dobrowolne) wyklucza możliwość wyboru kasowego PIT;
• Forma opodatkowania nie ma znaczenia- kasowy PIT jest skierowany zarówno do przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych (skala podatkowa), jak również korzystających z podatku liniowego (19%), ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, a nawet z ulgi IP BOX (gdzie przychody opodatkowane są stawką 5%);
• Z metody tej mogą skorzystać również przedsiębiorcy zatrudniający pracowników w prowadzonej przez siebie jednoosobowej działalności gospodarczej.

Co z limitem przychodów w trakcie roku?

Znaczenie ma wyłącznie bieżący przychód, co oznacza, że przedsiębiorca, który począwszy od 2025 roku zdecyduje się skorzystać z kasowego PIT, będzie zobowiązany do stosowania tej metody do końca roku. Przekroczenie limitu 1 mln w trakcie roku podatkowego nie powoduje utraty prawa do metody kasowej w trakcie roku- utrata tego prawa nastąpi dopiero w kolejnym roku podatkowym (2026 r.).

Kasowy PIT – jak wybrać?

Należy złożyć pisemne oświadczenie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie do 20 lutego 2025 r., a w przypadku podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku- w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej. Natomiast jeśli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpi w grudniu, oświadczenie należy złożyć do końca roku podatkowego. Raz dokonany wybór obowiązuje w kolejnych latach podatkowych, chyba że podatnik utraci możliwość korzystania z tej metody z uwagi na przekroczenie limitu przychodów (1 mln) w poprzednim roku albo zrezygnuje z tej metody- wówczas musi zawiadomić o rezygnacji naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 20 lutego (roku, w którym nie chce już stosować tej metody).

Potrzebujesz porady prawnej? Skontaktuj się z nami!

Kasowy PIT – jakie są najważniejsze zasady?

• Metoda ta znajdzie zastosowanie jedynie do transakcji dokonywanych między przedsiębiorcami (B2B) i udokumentowanych fakturami. Nie jest możliwe zastosowanie tej metody do sprzedaży na rzecz konsumentów- ta nadal będzie opodatkowana na zasadach ogólnych;
• Wybór kasowego PIT oznacza dodatkowy obowiązek w postaci konieczności prowadzenia ewidencji faktur dokumentujących przychody rozliczane metodą kasową. Ustawodawca nie określił wzoru tej ewidencji, ale powinna ona zawierać datę wystawienia faktury, jej numer, kwotę należności oraz datę uregulowania należności wynikającej z tej faktury;
• Metoda ta musi być stosowana przez cały rok podatkowy- brak możliwości rezygnacji w trakcie roku podatkowego;
• W przepisach mowa o “uregulowaniu” należności i zobowiązań, zatem nie chodzi tylko o zapłatę przelewem lub gotówką, ale o wszelkie formy regulowania zobowiązań, np. kompensaty;
• W przypadku korzystania z kasowego PIT przychód należy rozpoznać również w odniesieniu do otrzymanych zaliczek, zadatków i rat (które na zasadach ogólnych nie stanowiłyby przychodu w dacie uregulowania należności). Analogicznie należy postąpić z kosztami, np. zapłacone zaliczki można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu;
• O ile w przypadku przychodów rozpoznawanych kasowo istnieje wymóg ich udokumentowania fakturami, o tyle nie ma takiego wymogu w odniesieniu do kosztów;
• Po upływie dwóch lat od wystawienia faktury na rzecz innego przedsiębiorcy podatnik- pomimo braku otrzymania należności- będzie musiał wykazać przychód z działalności gospodarczej. Zatem metoda ta działa jedynie przez 2 lata, po których następuje obowiązek opodatkowania przychodów pomimo braku zapłaty za wystawioną fakturę;
• Identyczne zasady obowiązują przy likwidacji działalności gospodarczej wtedy też trzeba opodatkować przychody wykazane na wszystkich dotychczas niezapłaconych przez kontrahentów fakturach (najpóźniej na dzień likwidacji działalności).

Kasowy PIT – ograniczenia odnoszące się do przychodów

Ustawodawca wyłączył możliwość kasowej metody rozpoznawania przychodów w odniesieniu do: 1. przychodów z transakcji zawartych z podmiotami powiązanymi w rozumieniu ustawy o PIT; 2. przychodów z transakcji z podmiotami mającymi miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową; 3. przychodów z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Co istotne- ograniczenia, o których mowa w punktach 1 i 2, odnoszą się jedynie do przychodów, co oznacza, że koszty związane z tymi transakcjami rozpoznawane są zgodnie z metodą kasową PIT, czyli dopiero po ich opłaceniu. Jeśli chodzi o przychody, o których mowa w pkt 3, to kasowy PIT nie obejmie nie tylko przychodów ze zbycia środków trwałych/wartości niematerialnych i prawnych, ale i kosztów z tytułu odpisów amortyzacyjnych, co oznacza, że amortyzacja i rozliczenie przychodów ze sprzedaży środków trwałych będą dokonywane na dotychczasowych zasadach, z pominięciem metody kasowej.

Kasowy PIT, a ulga na złe długi

W trakcie korzystania z kasowego PIT przepisy dotyczące ulgi na złe długi zasadniczo nie będą mieć zastosowania, ale po upływie dwóch lat- jeśli kontrahent nadal nie uiści należności wynikającej z faktury- aby nie być zmuszonym do rozpoznawania przychodu z niezapłaconej faktury, podatnik będzie mógł skorzystać z ulgi na złe długi. Możliwość taką przewiduje art. 26i ust. 21 ustawy o PIT, w którym poczyniono zastrzeżenie, że warunek pozwalający na skorzystanie z ulgi na złe długi do dwóch lat od wystawienia faktury/zawarcia umowy, nie ma zastosowania do podatników rozliczających się według metody kasowej PIT. Przykład: Podatnik wybrał stosowanie metody kasowej w PIT od 1 stycznia 2025 r. 15 lutego 2025 r. wystawił fakturę na kwotę 20 000 zł, która nie została zapłacona przez kontrahenta w ciągu 2 lat, co oznacza, że 15 lutego 2027 r. musi rozpoznać przychód z niej wynikający (art. 14c ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT), chyba że zdecyduje się skorzystać z ulgi na złe długi (przy założeniu spełnienia wszystkich warunków pozwalających z niej skorzystać).

Przychody i koszty na przełomie lat podatkowych

• Metoda kasowa znajdzie zastosowanie do przychodów udokumentowanych fakturami wystawionymi po 31 grudnia 2024 r. oraz do kosztów uzyskania przychodu poniesionych po 31 grudnia 2024 r. Faktury te nie mogą jednak dotyczyć przychodów rozpoznawanych w 2024 r. ani kosztów podlegających potrąceniu w 2024 r.;
• Przy ustalaniu przychodu należy stosować zasady obowiązujące w roku podatkowym, w którym została wystawiona faktura, np. podatnik w 2025 roku stosował metodę kasową (z której zrezygnował w 2026 r.)- w odniesieniu do faktur wystawionych w 2025 r. za które płatności utrzymano w 2026 r. zastosujemy metodę kasową, czyli przychód z tych faktur powstanie w dacie ich zapłaty w 2026 r.,
• Analogicznie będzie w sytuacji, gdy faktura wystawiona zostanie w 2024 r., czyli przed wyborem metody kasowej PIT, a zapłatę za nią otrzymamy w 2025 r. (w którym stosujemy metodę kasową)- przychód z tej faktury rozpoznać należy zgodnie z zasada memoriałową, czyli w 2024 r.
• W sytuacji otrzymania w 2024 r. zaliczek na poczet towarów/usług, które zostaną wydane/wykonane w 2025 r. (i wtedy też wystawiona zostanie faktura)- podatnik korzystający z metody kasowej zaliczy pobrane zaliczki do przychodów podatkowych w 2025 r.

Kasowy PIT – wady i zalety

• Metoda ta największe korzyści przyniesie przedsiębiorcom, którzy współpracują z kontrahentami, którzy nie regulują terminowo wystawionych na ich rzecz faktur- w takim wypadku brak konieczności rozpoznania przychodu (i uiszczenia podatku dochodowego) w sytuacji nieotrzymania zapłaty za fakturę sprzedaży może znacząco przyczynić się do poprawy płynności przedsiębiorcy;
• Wadą tego rozwiązania jest możliwość zastosowania jedynie do rozliczeń pomiędzy przedsiębiorcami (B2B). Zatem jeśli przedsiębiorca dokonuje sprzedaży także na rzecz konsumentów będzie musiał prowadzić dwie odrębne ewidencje przychodów i kosztów- w jednej ewidencjonować będzie przychody i koszty rozliczane kasowym PIT, a w drugiej przychody i koszty związane ze sprzedażą na rzecz konsumentów (rozliczane na zasadzie memoriałowej). Problem może stanowić również rozdzielanie i przyporządkowanie kosztów do przychodów osiąganych ze sprzedaży na rzecz przedsiębiorców (B2B) i konsumentów;
• Kolejną wadą jest konieczność śledzenia statusu płatności zarówno w odniesieniu do wystawionych faktur przychodowych, jak i dokumentów kosztowych (jako że warunkiem zaliczenia do kosztów podatkowych jest uregulowanie zobowiązania);
• Pewnych problemów nastręczyć może konieczność sprawdzania, czy kontrahent któremu wystawiamy fakturę jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy- Prawo przedsiębiorców. Fakt, że kontrahent jest podatnikiem VAT może okazać się niewystarczający (wszak definicja działalności gospodarczej na gruncie VAT jest szersza niż w ustawie o PIT)

Skontaktuj się z nami!