Proces wyboru firmy audytorskiej u każdej jednostki mającej obowiązek lub przeprowadzającej dobrowolnie badanie sprawozdania finansowego, może wyglądać zupełnie inaczej. Zapewne najbardziej czasochłonny wybór audytora występuje podczas pierwszego badania danego przedsiębiorstwa, ponieważ jest to nowe doświadczenie, nie wiadomo na co zwrócić uwagę, a przy tym trzeba zachować wszelką czujność, zgodność z prawem i wszelką etyką.

Biegły rewident jest wybierany przez organ, który zatwierdza sprawozdanie finansowe działalności (zgodnie z art. 66 pkt 4 ustawy o rachunkowości). Umowa zawarta pomiędzy firmą audytorską, a przedsiębiorstwem jest najczęściej objęta okresem jednego roku lub kilku lat. Podczas wyboru odpowiedniej jednostki kontrolnej, istotną kwestią jest sprawdzenie, czy podmiot widnieje na liście firm audytorskich, prowadzonej przez Polską Agencję Nadzoru Audytowego (PANA) wg. art. 46 ustawy o biegłych rewidentach.

Pomiędzy firmami audytorskimi, a przedsiębiorcami różnych branży, poddającymi się badaniom sprawozdań finansowych powinna zachodzić tzw. rotacja, co oznacza, że co pewien czas jednostki zmieniają biegłych rewidentów m.in.  w celu zwiększenia niezależności osądu, obiektywizmu, świeżego spojrzenia na daną sytuację majątkowo-finansową. Rotację tego typu reguluje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r., a także ustawa o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, maksymalny czas trwania  nieprzerwanych zleceń badania sprawozdań finansowych nie może przekraczać 5 lat (art. 134 ust. 1 ustawy o biegłych rewidentach).  Po upływie tego czasu, kluczowy biegły rewident może przyjąć zlecenie od tego przedsiębiorstwa po okresie nie krótszym, niż 3 lata. Podmioty, które nie są jednostkami zainteresowania publicznego, nie podlegają szczególnym zasadom rotacji.

Przed wyborem odpowiedniej firmy audytorskiej, należy przede wszystkim określić szczegółowe potrzeby jednostki jeśli chodzi o badanie, uwzględnić specyfikę działalności, rodzaj sprawozdania, formę prawną, wszelkie kontrakty oraz inne kluczowe kwestie, mające na celu polepszenie jakości decyzji o wyborze biegłego rewidenta. Selekcjonując poszczególne firmy audytorskie należy zwracać uwagę na m.in. opis metod przeprowadzania badania, specyfikę jednostki, plan działania, doświadczenie w kontroli podobnych jednostek pod względem sumy bilansowej, przychodów, wielkości zatrudnienia oraz innych czynników, mających wpływ na wycenę zlecenia.

Podpisanie umowy z firmą audytorską

Umowę z firmą audytorską najlepiej podpisać odpowiednio wcześnie, aby biegły mógł uczestniczyć w inwentaryzacji badanej działalności. Podpisania umowy dokonuje na polecenie organu zatwierdzającego- kierownik jednostki.

Zerwanie umowy z firmą audytorską

Co istotne, wszelkie różnice zdań, poglądów nie stanowią podstawy do zerwania umowy z firmą audytorską, zatem aby taka sytuacja zaistniała, muszą nastąpić uzasadnione przyczyny, scharakteryzowane w art. 66 ust. 7 ustawy o rachunkowości. Przykładowo może to być następstwo zdarzeń, które uniemożliwią sprostanie wymaganiom narzuconych przepisami prawa o przeprowadzenie badania, czy też naruszenie zasad etyki zawodowej, niezależności itp.