W ostatnim czasie pojawia się bardzo wiele informacji dotyczących tzw. „działalności nierejestrowanej”.  Zgodnie z  art.5 ustawy Prawo przedsiębiorców działalność nierejestrowana wykonywana jest przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2024 roku w pierwszym półroczu wynosi 4.242 zł brutto, natomiast w drugim 4.300 zł, w związku z czym limit przychodu dla działalności nierejestrowanej wynosi odpowiednio 3.181,50 zł miesięcznie od stycznia do czerwca i 3.225 zł miesięcznie od lipca do końca roku. Przekroczenie wskazanych wartości zobowiązuje przedsiębiorcę do rejestracji działalności gospodarczej i dokonania wszelkich wymogów z tym faktem związanych.

Ustawodawstwo nie precyzuje jednak co dokładnie należy rozumieć pod pojęciem działalności nierejestrowanej. Zasadne jest jednak stwierdzenie, że powinna ona wypełniać przesłanki analogiczne jak działalność gospodarcza tj. być: zorganizowana, mieć charakter zarobkowy, być prowadzona w sposób ciągły i we własnym imieniu. Wskazania wymaga, że jako negatywną tendencję należy potraktować kwalifikowanie wszelkiej aktywności podatnika jako działalność nierejestrowaną, nawet jeżeli winna być zakwalifikowana np. jako umowa cywilnoprawna albo przychód  z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

Wykonywanie działalności nierejestrowanej nie zwalnia jednak z obowiązku odprowadzania podatku dochodowego. Dochody z tego tytułu podatnik rozlicza na skali podatkowej, wykazując je w zeznaniu rocznym PIT-36 w części E. Możliwe jest również rozliczenie dochodu ze wskazanego źródła wspólnie z małżonkiem. Podmiot zarabiający w przedstawionych sposób ma również prawo do korzystania z wszelkich ulg podatkowych w sposób analogiczny jak osoba nieprowadząca działalności gospodarczej oraz nie ma obowiązku regulowania zaliczek na podatek. Nie jest wymagane również odprowadzanie składek ZUS (zarówno społecznych i zdrowotnych). Działalność nieewidencjonowana podlega bowiem obowiązkowi rejestracyjnemu.

Opisany rodzaj działalności  będzie jednak objęty obowiązkami wynikającymi z ustawy o VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 2 wskazanego aktu prawnego, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje natomiast w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Nadmienienia wymaga jednak, że podatnik prowadzący działalność nieewidencjonowaną ma prawo do korzystania ze zwolnienia z art. 113 uVAT tj. zwolnienia z uwagi na wysokość obrotu (do 200.000 zł rocznie).

Obowiązki w zakresie dokumentowania sprzedaży pokrywają się z wymogami przewidzianymi dla pozostałych form wykonywania działalności gospodarczej.