Odprawa to jednorazowe świadczenie pieniężne wypłacane pracownikowi w określonych sytuacjach związanych z zakończeniem zatrudnienia. Wiele osób zastanawia się, komu przysługuje odprawa i kiedy przysługuje odprawa. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje na ten temat.
Kiedy pracownik ma prawo do odprawy?
Prawo do odprawy przysługuje w sytuacjach określonych w ustawie z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy. Dotyczy to głównie sytuacji, gdy dochodzi do zwolnień grupowych lub indywidualnych z przyczyn niedotyczących pracownika.
Odprawa przy zwolnieniu z przyczyn niedotyczących pracownika
Jeśli pracodawca rozwiązuje umowę o pracę z przyczyn niezależnych od pracownika, takich jak likwidacja stanowiska czy redukcja etatów, pracownik ma prawo do odprawy. Zwolnienie pracownika i odprawa są więc ze sobą ściśle powiązane w sytuacjach, gdy decyzja o rozwiązaniu umowy nie wynika z winy pracownika.
Odprawa przy wypowiedzeniu umowy
Pracownik może otrzymać odprawę przy wypowiedzeniu, jeśli wypowiedzenie następuje z przyczyn niedotyczących pracownika. Dotyczy to zarówno umów na czas nieokreślony, jak i określony. Ważne jest, aby przyczyna wypowiedzenia była niezależna od pracownika.
Odprawa a staż pracy
Wysokość odprawy zależy od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Odprawa a staż pracy prezentują się następująco:
- 1-miesięczne wynagrodzenie – jeśli pracownik był zatrudniony mniej niż 2 lata,
- 2-miesięczne wynagrodzenie – przy stażu pracy od 2 do 8 lat,
- 3-miesięczne wynagrodzenie – gdy staż pracy przekracza 8 lat.
Po ilu latach należy się odprawa?
Odprawa przysługuje niezależnie od długości stażu pracy. Jednak wysokość odprawy rośnie wraz z okresem zatrudnienia. Nawet pracownik z krótkim stażem ma prawo do odprawy, jeśli spełnione są pozostałe warunki.
Odprawa po zwolnieniu a wielkość firmy
Prawo do odprawy jest uzależnione od liczby zatrudnionych pracowników. Jeśli pracodawca zatrudnia co najmniej 20 osób, jest zobowiązany do wypłaty odprawy w przypadku zwolnień z przyczyn niedotyczących pracownika.
Odprawa za zwolnienie z pracy w trybie zwolnień grupowych
W przypadku zwolnień grupowych, czyli gdy pracodawca zwalnia określoną liczbę pracowników w określonym czasie, obowiązek wypłaty odprawy jest bezwzględny. Liczba zwalnianych pracowników zależy od wielkości firmy i jest określona w ustawie.
Odprawa w pracy a umowy cywilnoprawne
Osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło, nie mają prawa do odprawy. Świadczenie to dotyczy wyłącznie pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.
Wysokość odprawy a składniki wynagrodzenia
Przy obliczaniu wysokości odprawy bierze się pod uwagę wszystkie składniki wynagrodzenia, takie jak premie, dodatki czy prowizje. Podstawą jest średnie miesięczne wynagrodzenie z ostatnich trzech miesięcy przed rozwiązaniem umowy.
Odprawa – kiedy przysługuje w przypadku porozumienia stron?
Jeśli rozwiązanie umowy następuje na mocy porozumienia stron z przyczyn niedotyczących pracownika, prawo do odprawy również przysługuje. Ważne jest, aby przyczyna rozwiązania była jasno określona i niezależna od pracownika.
Oprócz odprawy, pracownikowi mogą przysługiwać inne należności wymagalne, takie jak ekwiwalent za niewykorzystany urlop czy wynagrodzenie za nadgodziny. Wszystkie te świadczenia powinny zostać wypłacone w ostatnim dniu zatrudnienia.
Podsumowanie najważniejszych informacji
- Prawo do odprawy przysługuje pracownikom zwolnionym z przyczyn niedotyczących ich osoby.
- Odprawa przy zwolnieniu dotyczy umów o pracę, nie obejmuje umów cywilnoprawnych.
- Wysokość odprawy zależy od stażu pracy i wynosi od 1 do 3 miesięcznych wynagrodzeń.
- Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników jest zobowiązany do wypłaty odprawy w określonych sytuacjach.
Źródła
- Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy
